Ustrój Sparty -krotkie wyjaśnienie obyczaje sparty. Upadek sparty Prosze o ktrotkie wyjaśnienie !!! ;-*

Heloci (gr. heilotes - jeniec), jedna z warstw ludności Sparty, składająca się z mieszkańców podbitej Mesenii i Lakonii. Przywiązani do ziemi, traktowani jak niewolnicy, byli podstawową siłą roboczą na spartańskiej wsi, pracującą na utrzymanie spartiatów. Nie mieli żadnych praw, nie posiadali wolności osobistej, nie można było ich sprzedać (byli własnością państwa). Uprawiali ziemię spartiatów, z czego 50% plonów mogli wykorzystywać na własne utrzymanie. Wolno im było zakładać rodziny, gdyż zwiększali w ten sposób swoją liczebność i jednocześnie tak cenną dla Spartan siłę roboczą. Mogli posiadać skromny majątek oraz praktykować swoją religię. Geruzja - rada starszych w starożytnej Sparcie, główny organ władzy w oligarchii spartańskiej. W jej skład wchodziło dwóch królów, oraz 28 starszych obywateli - gerontów. Byli oni wybrani przez Zgromadzenie Ludowe z grona obywateli powyżej 60 roku życia, najczęściej należeli do warstwy najbogatszych. Swą funkcję sprawowali dożywotnio. Periojkowie (greckie periojkoj – sąsiedzi, wspólnie mieszkający, przesiedleńcy) – część ludności Sparty, najprawdopodobniej pochodzenia achajskiego, która poddała się bez oporu Dorom. Periojkowie byli pozbawieni praw politycznych, mieli jednak wolność osobistą. Wykonywali wszystkie prace gospodarcze, których nie wolno było z kolei wykonywać Spartiatiom; zajmowali się rzemiosłem, handlem, przemysłem. Dostarczali armii spartańskiej liczne lekkozbrojne oddziały. Mieszkali we wsiach i miastach wokół Sparty. Likurg (greka: Λυκοῦργος [Likurgos]) (IX lub VIII wiek p.n.e.) - według tradycji starożytnej prawodawca i twórca ustroju Sparty. Sprawował władzę regencyjną w imieniu małoletniego króla. Za poradą wyroczni delfickiej wydał prawo (tzw. Wielka Rhetra), w której uregulował ustrój polityczny, wprowadził charakterystyczne dla Sparty wychowanie (agoge) i wspólne posiłki. Nowsze badania wskazują, że rhetra powstała, prawdopodobnie, w połowie VII w. p.n.e.. Badacze przychylają się do opinii, że ustrój spartański nie powstał w wyniku jednorazowego aktu, ale formował się pod wpływem różnych czynników. Obecnie przyjmuje się też, że Likurg tj. "Przynoszący światło" był postacią historyczną. Trudno jednak powiedzieć na jakim etapie formowania się Sparty działał i określić jednoznacznie jaka była jego rola. Efor (gr. ἔφορος [ephoros]) - jeden z pięciu najwyższych urzędników w spartańskiej polis . Pochodzenie urzędu eforatu nie jest bliżej znane, choć przypuszcza się, że pięciu eforów powołano w końcu VII wieku p.n.e. Być może pierwotnie reprezentowali oni pięć osad, z których składała się Sparta i służyli pomocą królowi. Od VI w. p.n.e. byli wybierani przez obywateli spośród obywateli. Prawdopodobnie w jakimś związku z wojnami meseńskimi w ich ręce przeszła władza administracyjna, kierowanie polityką zagraniczną oraz sądownictwo. Mieli prawo zwoływania zgromadzenia ludowego, tak zwanej apelli. Przewodzili także geruzji. Urząd swój piastowali przez jeden rok. Po zakończeniu kadencji, ze swojej działalności składali sprawozdanie i w razie nadużyć mogli zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Najważniejszym z eforów był efor eponym. Jego imieniem (konkretnym) nazywano rok.

heh. To miało byc krutkie