Handel zagraniczny a handel swiatowy. Głownie o światowym poroszę :)

Światowy handel zagraniczny w wyniku rozwoju gospodarczego i postępującej integracji różnych krajów i ugrupowań regionalnych dynamicznie się rozwija. Z roku na rok wzrastają globalne obroty. Obroty w handlu są wyznaczone poprzez eksport i import towarów i usług a także kwoty przekazów pieniężnych otrzymywanych z zagranicy lub wysyłanych za granicę. Różnica pomiędzy wartością eksportu i importu to saldo wymiany handlowej. Może być dodatnie, ujemne lub zróżnicowane. Wszystkie transakcje w handlu międzynarodowym składają się na bilans płatności zagranicznych. Bilans ten jest zestawieniem rachunków, uwzględniających wszystkie finansowe należności i zobowiązania, jakie dany kraj ma w kontaktach z innymi państwami. Bilans płatności sporządza zwykle resort handlu zagranicznego. Lista wszystkich transakcji handlowych jest bardzo długa i obrazuje sytuację gospodarczą kraju oraz jego pozycję w międzynarodowym handlu. Bilans ujemny występujący przez dłuższy czas może spowodować kryzys gospodarczy lub poważne trudności gospodarcze. Wyróżnia się również bilans handlowy składający się z pozycji towarowych np. żywność, paliwa, tekstylia, samochody, maszyny, surowce. bilans handlowy także może być dodatni bądź ujemny. Wiele krajów ma ujemny bilans handlowy, ale dodatki bilans płatniczy, wynikający z faktu udzielania kredytów i inwestycji zagranicznych. Państwa te pokrywają różnice wynikające z większego importu nad eksportem z wpływów z inwestycji zagranicznych oraz z otrzymywanych odsetek udzielanych pożyczek. Obroty światowego handlu zagranicznego w 1998 r. wynosiły 10,7 bln USD. W gospodarce światowej można wyróżnić charakterystyczne dla międzynarodowego handlu zagranicznego grupy państw: - wysoko rozwinięte państwa kapitalistyczne oraz grupa państw azjatyckich dynamicznie rozwijających się - przypada na nie 80% handlu światowego i udział ten wzrasta W krajach wysoko rozwiniętych w strukturze eksportu i importu dominują towary wysoko przetworzone: maszyny, środki transportu, paliwa, wyroby elektroniczne i chemiczne oraz farmaceutyczne. - państwa rozwijające się, w tym także najbiedniejsze, mają nie całe 16 % udziału w światowym handlu W krajach rozwijających się struktura eksportu jest uzależniona od ich własnej bazy surowców mineralnych i warunków produkcji płodów rolnych. Kraje te importują w większości towary przetworzone z krajów wysoko rozwiniętych. W latach 1989 - 94 handel światowy cechował się umiarkowanym wzrostem. Dopiero od 1994 r. obserwuje się jego ekspansję. Szczególnie w rejonie Azji Południowej i Wschodniej oraz w krajach Ameryki Łacińskiej i Europy Środkowej. Dynamiczny wzrost obrotów zanotowano także między krajami Europy Środkowej, a krajami Wspólnoty Niepodległych państw ( Rosja, Ukraina, Białoruś, Mołdawia, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Kazachstan, Kyrgystan, Tadżykistan, Uzbekistan i Turkmenistan.) W ostatnich latach w obrotach handlu zagranicznego zmniejszyła się dominacja krajów rozwiniętych gospodarczo. W 1990 r. obroty tych krajów stanowiły 72 %, a w 1994 r. spadły do 67 %. W 1994 r. w stosunku do roku1992 największy wzrost obrotów handlowych zanotowano np. w Ugandzie, Wietnamie, Kolumbii, Chinach, Filipinach, Ukrainie, Argentynie, Brazylii i Polsce. Handel zagraniczny w regionach świata w 1999 roku ( w mld US $) Region Import Eksport Świat 5729 5473 Ameryka Północna 1280 934 Ameryka Południowa 335 297 Europa Zachodnia 2418 2353 Unia Europejska 2232 2180 Europa Wschodnia i Centralna 131 102 Afryka 133 112 Bliski Wschód 150 170 Azja 1200 1394 Źródło: GUS, 1998 Dodatni bilans handlowy spośród regionów świata mają kraje Bliskiego Wschodu oraz Azji. Niewielką nadwyżkę importu nad eksportem posiada także Unia Europejska. Największe znaczenie w handlu zagranicznym ma Ameryka Północna, Azja ( w szczególności "tygrysy azjatyckie") oraz kraje Unii Europejskiej. Najwięksi światowi eksporterzy i importerzy w 1999 roku ( w mld US $) Kraj Wielkość importu Wielkość eksportu USA 1059,1 695,2 Niemcy 472,5 541,5 Wielka Brytania 320,3 269,0 Japonia 311,3 419,4 Francja 290,1 300,4 Kanada 220,2 238,4 Włochy 216,9 230,6 Holandia 187,6 200,4 Hong Kong brak danych 195,2 Chiny 165,8 195,2 Dominującą rolę w światowym handlu zagranicznym zajmowały w latach 90 tych XIX w. Stany Zjednoczone, kraje Unii Europejskiej, Japonia, Kanada oraz Chiny. Najwięksi światowi eksporterzy, to przede wszystkim USA, Niemcy, Wielka Brytania i Japonia. Szczególnie wysokie znaczenie w handlu międzynarodowym mają Niemcy. W kraju tym bardzo dobrze rozwinięty jest eksport, wykształciły się w przemyśle niemieckim specjalizacje eksportowe ( maszyny, urządzenia, wyroby przemysłu chemicznego), które nie mają konkurentów nawet w światowej czołówce.